تكنولوژي توليد عناب

8-3- باد :

شدت باد چنانچه از حد معینی تجاوز نکند، فعالیت زنبورها بیشتر خواهد شد. بادهای شدید علاوه بر مشکل کردن عمل انتقال گرده موجب لطمات مکانیکی به شکوفه ها شده و به آنها صدمه می زنند . بادهای گرم سبب خشکانیدن دگمه مادگی و تقلیل آمادگی آن برای نگهداری و رشد دانه گرده خواهند شد  و به این مسایل باید نکات مربوط به تغذیه شکوفه ها ،غنی بودن خاک و وجود رطوبت کافی در خاک را نیز افزود(حدود 60 تا80% ظرفیت آب خاک).

8-4 – ریزش گل و میوه :

افرادی که درختان میوه سردسیری را پرورش می دهند متوجه شده اند که بعد از    تمام شدن گل ،تعداد کثیری از شکوفه ها و میوه های ریز می ریزند و تعداد گلهایی که به میوه تبدیل می شوند،بالنسبه کم است (حدود 5 تا 15%).در شرایط مساعد اولین ریزش بلافاصله بعد از ریختن گلبرگها و خاتمه عمل تلقیح شروع می شود .حدود3 تا 4 هفته بعد ریزش دوم از میوه های سبزریز، پیش می آید . این ریزشها طبیعی است و دور از انتظار باغدار نیست . در این دو ریزش بیشترین گلها و میوه های ریخته آنهایی هستند که تلقیح نشده اند یا تلقیح آنها ناقص انجام گرفته است . بعد از توقف کوتاهی (2 تا4 هفته بعد از ریزش دوم ) در حدود اواخر خرداد ماه تا تیر ماه  ریزش سوم با ریختن  میوه هایی که به اندازه فندق یا کمی درشت تر هستند ، شروع می شود. این ریزش به اسم ریزش خرداد (در نیمکره شمالی ) یا به اصطلاح انگلیسی ریزش ماه جون[21]معروف است (جدول 6-5) علت این ریزش را دانشمندان به تلاش درخت برای متعادل کردن بار با میزان مواد غذایی در دسترس خود تعبیر می کنند . اگر مقطع میوه های ریخته را ببینیم ، متوجه خواهیم شد که اکثر آنها را میوه هایی تشکیل می دهند که فاقد هسته یا هسته کوچک و بدون مغز هستند . بعد از متوقف شدن این ریزشها ، میوه های باقیمانده ای که اکثراً سالم و تلقیح شده و هسته دارند تا موقع رسیدن روی درخت باقی خواهند ماند. در این زمان است که می توان میزان محصول را برآورد کرد. به ریزش سوم و چهارم ریزش قبل از برداشت  می گویند . علت اصلی ریزش اولیه عدم تلقیح کافی به هر دلیل است ، که می توان با فراهم آوردن موجبات تلقیح آن را تعدیل کرد . ریزشهای بعد ناشی از رقابت برای غذا و آب است. کما اینکه شاخه های ضعیف نسبت به شاخه قوی و پربرگ  تعداد کمتری  میوه  نگه می دارند، این را می توان عکس العمل عاقلانه درخت نامید.هرس مناسب زمستانه ، دادن به موقع کودهای ازته ،می تواند در تنظیم ریزشها و متعادل کردن آنها ، به خصوص ریزشهای سوم و چهارم  مؤثر باشد.

8-5-  حلقه برداری :

یکی از راههای افزایش باردهی درعناب حلقه برداری تنه درخت است.در اوایل بهار در درخت قویتر حلقه برداری انجام می شود.اولین حلقه  در 20  تا30 سانتی متر  بالاتر از زمین و این حلقه  (نگاره 3-64)  هر سال با 3 تا 5  سانتی متر  بالاتر از حلقه  اولی ایجاد می شود (5) حلقه  به گونه ای است که درخت ظرف مدت 30 روز بهبود یابد.

8-6-  طول مدت خواب و نیاز سرمایی :

این پدیده از مشخصات ژنتیکی گونه های میوه معتدله است که طی آن گیاه برای تکمیل شدن فرآیند خواب لازم است مدت معینی را در معرض سرمای مناسب (2 تا  7 درجه سانتیگراد) قرار گیرد تا گیاه توانایی گلدهی در فصل رشد بعدی را داشته باشد. اگر نیاز سرمایی درخت به هر علتی مثلاً ملایم تر بودن زمستان از نظر سرما تأمین نگردد‍، گلدهی به تعویق می افتد و این یکی از دلایل دیر گلدهی درختان گلابی وینترنلیس، زردآلوهای با منشأ سردسیری، گیلاس و آلو می باشد(Nyekiو Miklos،2004) و عناب نیز با توجه به دیرگل بودن از این قاعده مستثنی نمی باشد . بر اساس آنالیز داده های هواشناسی و مقایسه زمان گلدهی عناب با گونه های دیرگل مذکور، نیاز سرمایی این درخت از زمان ریزش برگها تا تورم جوانه ها مدت زمان 1000 تا 1800درجه سانتیگراد  برآورد می گردد که در صورت تأمین آن، درخت عناب توانایی تولید گل خواهد داشت( نمودار6-5).

8-7- نیاز گرمایی :

زمان گلدهی ارقام و گونه های باغی یک صفت ژنتیکی است که در میوه های مناطق معتدله و سردسیری تنها بعد از تأمین مقدار معینی از گرمای تجمعی از یک سطح آستانه به وقوع می پیوندد . وجود شرایط ناپایدار جوی از قبیل سرماهای دیررس و یا گرماهای زودرس می تواند این تناسب را به هم زده و از گلدهی مؤثر در عناب جلوگیری کند. 90٪ گلدهی در یک گونه به نیاز گرمایی و10٪ آن به رقم و خود درخت بستگی دارد.

نیاز گرمایی از یک سطح آستانه گرمایی آغاز می شود که عموماً این دما 6 درجه سانتیگراد مي باشد و درختانی که از زمان بیداری تا شروع گلدهی دوره کوتاهی را طی می کنند و اصطلاحاً زودگل دهنده هستند مانند عناب، حتی در دماهای پایین تر، نیز، زودتر گل می دهند. در عین حال ثابت شده است که دماهای بین 15 تا 25 درجه سانتیگراد و 1100 ساعت روشنایی نقش بسيار مهمي در تسریع گلدهی دارد. (5)

جدول 6-5 – تعداد گلها در هر مرحله گلدهی مربوط به کلون مشخصی است.درصد ریزش گل وابسته به گلدهی یا شکوفه دهی گونه نمی باشد.(Kulkarni  و همکاران ،2008)

« 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33»