تكنولوژي توليد عناب

3-2- بذر:

پوسته بذور در عناب به دو صورت دیده می شوند :

الف :بذرهای با پوسته نرم که عنابهای منطقه کلاله ،مازندران ،خواف و برخی از ارقام خراسان جنوبی را شامل می شوند و از دوره خفتگی بذر کمی برخوردار هستند و بعد از مقدار سرمای 600 درجه دمای بین 2 تا 7 درجه سانتیگراد سبز می شوند . این هسته ها بدون پوست گیری نیز به راحتی سبز می شوند .

ب :بذرهای با پوسته سخت که اکثر ارقام عناب در خراسان بزرگ ،اصفهان و روستای مقام در ساری از این گروه بوده و با  این پوسته ، بذرگاهی تا یکسال نیز سبز نمی کنند و برای سهولت در سبز کردن حتماً باید پوست گیری هسته صورت پذیرد.

اگر درخت عناب به وسیله بذر کاشته شود نسبت به والدین خود از کیفیت کمتری برخوردار می باشد و محصول کمتری خواهد داشت،پس از نهالهای بذری بیشتر برای پیوند زدن استفاده می شود ، دانه های عنابی را  که از گل اول  به دست آمده  ، گردآوری کرده و سیلو می کنند،سپس در بهار  می کارند ،هسته های عناب رسیده هر یک می تواند نهالی تولید کند . روش کار بدین صورت است که بذرها را کاملاً شسته و با ماسه مخلوط می کنند تا گوشت چسبیده به میوه از آن جدا گردد و دوباره بذرها را شسته و  در محلول آب ونمک 30 درصد گذاشته تا هسته های  پوچ و سبک و فاقد جنین روی آب آمده و هسته های توپر و دارای جنین در ته ظرف آب قرار گیرند . بذور دارای جنین را درون جعبه چوبی پر از ماسه قرار داده و روی آنها را   2 سانتیمتر ماسه ریخته و جعبه ها را در سردخانه بین دمای 5 تا 7 درجه سانتیگراد گذاشته تا بذور سرمای کافی ببینند . هر 15 روز جعبه ها را از سردخانه بیرون آورده و خاک روی بذور را مقداری به هم زده تا رطوبت خاک به حد نرمال برسد و یا در صورت نیاز به آبیاری  تا سقف 70 درصد رطوبت خاک،آبیاری می شود و دوباره جعبه ها به سردخانه برگردانده  می شود. عمل سرمادهی [2]در دمای 5 درجه سانتیگراد به مدت 60 تا 90 روز صورت می گیرد . (رسول زادگان،1370) لازم به ذکر است بذرها بعد از گذراندن مدت 60 تا90 روز به اتاقی با دمای 20 تا 25 درجه انتقال می یابند تا جوانه بزنند و یا اینکه بذر ها را در آبان و آذر در ماسه مرطوب قرار می دهند( نگاره 6-7 و نگاره 6-8). در بهار بذرهای سرمادیده را در خزانه با فاصله  10 تا 15 سانتی متر  روی ردیف و 40  تا 50  سانتی متر بین ردیف  می کارند و بلافاصله آبیاری می کنند ،بعد از جوانه زنی به هنگام دو برگه شدن آنها را تنک کرده و با فواصل 20 تا 25 سانتیمتر تنظیم  می کنند،  نهالهای اضافی را می توان در محل دیگری کاشت کرد به طور کلی ، 20  تا 30  کیلو  دانه در هر هکتار مورد نیاز است(5).

نتایج حاصل از تیمار های بذری نشان داد که بذر عناب یکساله زمانی که تحت تأثیر تیمار خراش دهی با اسید سولفوریک پنجاه درصد قرار می گیرد پس از گذشت شصت و هفت روز سبز می شود (دقیقی.1377)( نگاره 6-9 ).

3-2-1- تحقیقات روی بذرعناب :

3-2-1-1- نجات جنین :

بسیاری از ارقام عناب چینی[3] با مشکلات جدی سقط جنین مواجه هستند. در مطالعه ای میزان سقط جنین در 30 رقم عناب چینی بررسی شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که ارقام مختلف عناب چینی از نظر میزان سقط جنین به سه دسته تقسیم می شوند: ارقامی با میزان بالای سقط جنین (75 درصد)، ارقامی با میزان  متوسط سقط جنین (25 تا 75 درصد) و ارقامی با میزان اندک سقط جنین (25 در صد ) که فراوانی آنها به ترتیب 4/53 ، 3/3 و 3/43درصد  است (Singhortو همکاران ،1980)به منظور مطالعه کشت جنین، جنینهای 10 تا 70 روزه عناب ارقام Jinsifeng , Dongzao در یک محیط کشت مناسب کشت گردیدند. به طور کلی، سه الگوی متفاوت رشد در جنینهای کشت شده مشاهده شد: تشکیل کالوس، تشکیل برگهای کوچک چندتایی در مرکز لپه و یا تشکیل مستقیم دانه رستها .(Singhortو همکاران ،1980). ) در مطالعه دیگری(نگاره 6-10 و نمودار 6-1)که بر روی همین ارقام صورت گرفت، مشاهده شد که  سن  جنین یک عامل کلیدی در کشت جنینهاست. تیمار تاریکی  ریشه زایی درون شیشه ای جنینها را بهبود می بخشد و در دمای پایین، مدت زمان لازم برای بالا آمدن گیاهچه ها کاهش یافته و میزان رشد گیاهچه ها افزایش یافت،  اگر چه کیفیت مواد گیاهی تقلیل پیدا کرد. محیط کشت MD تکمیل شده با 1 میلیگرم در لیتر BAP، 5/0 میلیگرم در لیتر IBA، 1/0 میلیگرم در لیتر NAA، 50 گرم شکر و 500 میلیگرم LH برای کشت جنینهای 20 تا 40 روزه مناسب است. جنینهای 50 تا 70 روزه در محیط کشت فاقد هر گونه تنظیم کننده رشد به طور موفقیت آمیز کشت شدند. مواد گیاهی بدون ریشه در محیط کشت MS تکمیل شده با 1/10 میلیگرم در لیترBAP، 5/0 میلیگرم در لیتر IBA، 1/0 میلیگرم در لیتر IAA و 30 گرم سوکروز ریشه دادند. (Yefengو Mengjun ،b2004).

در تحقیق دیگر به منظور تولید  بذر هیبرید، تکنیک نجات جنین  در چهار رقم  این گونه انجام شد. بدین منظور یک سیستم بهینه کشت جنین استقرار یافت. جنینهای جوان در محیط کشت جوانه زنی MS پایه همراه با 1/0 تا  5/. میلیگرم در لیتر BAP، 5/0 تا 1 میلیگرم در لیتر IBA، 1/0 میلیگرم در لیتر NAA، 50 میلیگرم در لیتر سوکروز و 7 گرم در لیتر آگار کشت شدند. در مرحله دوم، دانه رستهای حاصل از مرحله قبل به محیط کشت  رویش منتقل شدند(محیط کشت MS پایه همراه با 30 میلیگرم  در لیتر سوکروز و 5 گرم  در لیتر آگار). سه نوع  الگوی نمو در جنینهای کشت شده و با افزایش  سن جنین مشاهده شد که شامل رشد پیوسته جنین، تشکیل  کالوس و یا  جوانه زنی مستقیم جنینها بود. عامل  دیگری که در کشت  جنین اثر گذار است ، شامل کیفیت و سن  جنینهاست. نتایج این تحقیق نشان داد که درجه حرارت اندک (دمای 2 تا 4 درجه سانتیگراد به مدت 44 روز) تشکیل دانه رستها  را سرعت بخشیده، اگر چه موجب کاهش کیفیت دانه رستها  می گردد . تیمار تاریکی به مدت 7 تا 10 روز به ریشه زایی  دانه رستها کمک نموده و با قطع انتهای ریشه، تشکیل ریشه های جانبی در دانه رستها  افزایش یافت .(Yefengو Mengjun، a2004).در مطالعه دیگری عوامل مؤثر بر کشت جنین عناب رقم Liuyuexian بررسی شد.  نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که تیمار تاریکی برای سبز شدن، رشد و ریشه زایی جنینها سودمند است. تنظیم کننده های رشد گیاهی و مواد آلی بر کشت جنینی اثرهای کاملاً معنی داری را نشان دادند و غلظت بهینه سوکروز برای تشکیل جنین 7 درصد  است. علاوه بر آن ، محیط کشت MS نیمه قدرت محتوی 4/0 میلیگرم در لیتر  IBA، 4/0 میلیگرم  در لیتر  BAP، 8/0 میلیگرم در لیتر  LH، 5  میلیگرم در لیتر GA3 و 5 درصد سوکروز برای کشت جنینهای 70 تا 72 روزه مناسب است. به منظور القاء سیستم ریشه، دانه رستهای فاقد ریشه به محیط کشت MS نیمه قدرت محتوی 1 میلیگرم در لیتر IBA، 06/0 میلیگرم در لیتر IAA و 2 درصد سوکروز منتقل شدند(XueMeiو همکاران،2005).  به منظور تولید بذر مصنوعی در  عناب جوانه های نابجاي تولید شده از کالوسها که در محیط کشت MS محتوی یک دهم میلیگرم در لیتر زآتین  و 5/0 میلیگرم در لیتر IBA باززایی شده بودند به وسیله سدیم آلژینات 04/0 پوشش دار شدند . جوانه های پوشش دار به وسیله کلرید سدیم 02/0 به مدت 10 دقیقه سفت شدند و به صورت بذر مصنوعی آماده گردیدند. بذرها در محیط کشت MS جامد به میزان 89/0خاک استریل به میزان 5/75 درصد و با کاغذ صافیهای مرطوب استریل به میزان71% جوانه زده و رشد کرده اند.  (FangMingو همکاران،2004).  عوامل بسیاری  در جوانه زنی جنین دخالت دارند : کیفیت و سن جنین از عوامل کلیدی است. سقط جنین میوه درخت عناب مربوط به هورمونها و مواد غذایی است . چی ثابت کرده است که ارقام بی تخم حاوی اسید جیبرلیک و اسید آبسزیک بیشتری نسبت به ارقام با دانه  هستند و در درون ارقام با سقط جنین بالا ، میوه های بی تخم حاوی حاوی اسید جیبرلیک و اسید آبسزیک بیشتری نسبت به میوه ارقام با دانه  هستند. وانگ نشان داد که سطح بالای هورمونها و مواد مغذی موجود در گوشت میوه  به کمی مواد مغذی در تخمک بستگي دارد که در نتیجه باعث سقط جنین در مرحله سفت شدن هسته می شود(5).

« 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33»