تكنولوژي توليد عناب

ب –  آفات ثانویه :

1-پروانه کوچک که در میوه ایجاد سوراخ می کند  با نام علمی : Scyrodes Meridarches

2- پروانه خاکستری مودار با نام علمی :                                   Thiacidas postica

3- Tarucus Theophrastus

4– Myllocerus transmarinus

5–Xanthochelus superciliousus

17- بيماريها :

بیماریهای شایع عناب شامل قارچهای فوماژین[22] (کپکهای مولد دوده) و انواع آسپرژیلوس[23] است که  درباره قارچ آسپرژیلوس به دلیل اهمیت آن درتغذیه و بهداشت توضیح داده می شود (جدول 6-8 ) :

16-1- افلاتوكسين :

زهرابه افلاتوكسين توسط بعضی از گونه های آسپرژیلوس تولید می گردد. در بين افلاتوكسينها نوع  B1 سمي ترين و سرطان زاترين است كه تا به حال در غذاي آلوده انسان و دام شناخته شده است . سم مزبور در محصولات كشاورزي مخصوصاً دانه هاي مغذي مانند بادام ، بادام زميني ، ذرت و پسته به مقدار قابل توجهي توليد ، آنها را آلوده و از نظر بهداشتي غير قابل مصرف مي نمايد .گونه هاي آسپرژيلوس بيماري زا صدمه زيادي به سلامت انسان و حيوان وارد و مي توانند بيماريهاي متعددي را ايجاد كنند. مایکوتوکسینها به همراه سایر متابولیتهای قارچی نظیر آنتی بیوتیکها، آلکالوئیدها و نظایر آنها ترکیباتی هستند که در مراحل پایانی رشد، قارچهای رشته ای به وسیله سلولهای قارچی تولید می شوند. این گونه متابولیتها که تحت عنوان متابولیتهای ثانویه شناخته شده اند، ظاهراً  برای خود سلول قارچی هیچگونه فایده ای ندارد.

در میان مایکوتوکسینها ، افلاتوکسینها مهمترین آنها هستند و بیماریهای ناشی از تغذیه مواد آلوده به افلاتوکسین ، خطرات قابل ملاحظه ای را برای انسان ، دام و طیور به همراه دارد.آسپرژیلوس فلاووس[24] و آسپرژیلوس پارازیتیکوس[25] دو گونه مهم تولیدکننده افلاتوکسین ، در بین  گونه های مختلف آسپرژیلوس هستند.

سمیّت مایکوتوکسینهای مختلف برحسب ساختمان آنها  و گونه های حیوانی درگیر بسیار متفاوت است. برای مثال در میان چهار نوع اصلی افلاتوکسین ، سمیت حاد افلاتوکسین B1 از همه بیشتر است و انواع G1، G2و B2 به ترتیب دنبال آن قرار  می گیرند. علاوه بر اختلالات عمومی برخی از ارگانهای بدن به طور اختصاصی به اثرات بعضی از سموم پاسخ می دهند، مثلاً  افلاتوکسینها  به بافت کبد تمایل دارند .

طبق استاندارد اروپايي ، میوه مورد مصرف نبايستي بيش از 5ppb آلوده به افلاتوكيسن B1 باشد.تمام گونه های آسپرژیلوس فلاووس و آسپرژیلوس پارازیتیکوس توليد افلاتوكسين ننموده و توليد افلاتوكسين در گونه های  افلاتوكسين زا بسيار متفاوت است.محيط تغذيه قارچها روي مقدار توليد افلاتوكسين ايزوله هاي افلاتوكسين زا مؤثر است ، ميزان رطوبت در محدودسازي ايجاد افلاتوكسين بسيار مهم است .

در دانه هاي محتوي بيش از 8 درصد رطوبت زماني كه رطوبت نسبي هوا 80% و يا بالاتر است توليد افلاتوكسين آغاز مي گردد و بالاترين ميزان آن بين حرارتهاي25 تا 35 درجه سانتيگراد است .اسپورهاي قارچ آسپرژیلوس هوازاد بوده به آساني با حركت هوا پراكنده مي شوند و به خصوص اگر رطوبت مهيا باشد ،ايجاد آلودگي مي نمايد . میوه های آلوده معمولاً خصوصيات ويژه اي از قبيل كپك زدگي ، آفت زدگي ، كمي وزن و اندازه ، وجود لكه هاي تيره در طول شيار پوست میوه و صدمه پرندگان دارند . تنها عامل مهم پيشگيري از توليد افلاتوكسين رطوبت بوده و میوه عناب نبايد با آن تماس داشته باشد . محیطهای گرم و مرطوب شرایط را برای آلودگی محصولات به گونه های آسپرژیلوس مساعد می کند .

17-1-1- جلوگيري از آلودگي :

میوه های ریخته شده، میوه هایی كه به وسيله پرندگان و آفات صدمه ديده اند نبايد با  محصول  سردرخت مخلوط شوند . میوه های آلوده و  روی زمين افتاده و در تماس با خاك مرطوب،محيط مناسبي را براي فعاليت قارچ و توليد افلاتوكسين به وجود  مي آورد . میوه های آلوده به دلیل تنوع رنگی این قارچ در تولید اسپورهای متنوع رنگ طبيعي نداشته و كپك زده اند .(نگاره6- 99 )

17-1-2- انبار :

انبار بايد كاملاً خشك ، دارای تهويه مناسب با كف سيماني يا موزاييك باشد تا رطوبت بالا نرفته و در موقع لزوم به سادگي تميز و ضدعفوني شود.توصيه مي گردد عناب جمع شده در گونيها در انبار با قرار دادن تخته مخصوص و تهويه ذخيره شود .

17-2- جارویی شدن : Witch’s  broom :

علایم روی شاخساره، برگ، میوه و ریشه ظاهر می شود . بارزترین علایم  برگساره ای این بیماری بروز حالت جاروی جادوگر در درختان بیمار است . در این حالت بر اثر توقف چیرگی انتهایی و رشد جوانه های جانبی خفته در قسمت بالایی شاخساره های قوی، تعداد زیادی شاخه های نازک و ضعیف به وجود می آید که زاویه این شاخه های جانبی نابجا نسبت به شاخه های معمولی کمتر است و در نتیجه ظاهر جارو مانند که به صورت تعداد زیادی شاخه در یک محل مجتمع شده اند، به درخت می دهد. برگها به حالت گلبرگی و مجتمع دیده می شوند که به آن وردسانی برگها   می گویند و نیز گوشوارکهای برگ بزرگ شده و کاملاً از گوشوارکهای گیاهان سالم ،متفاوت دیده می شوند. پیدایش حالت جارویی در چند شاخه یا در تمام شاخه های یک درخت ممکن است به وجود آید . میوه های درختان بیمار کوچکتر و پهن تر از میوه های سالم هستند به طوری که 80 درصد میوه ها بلندتر از میوه های درختان سالم هستند . رنگ برگها در پاییز به جای زرد شدن متمایل به قرمز می شوند. جدی ترین و گسترده ترین بیماری است که در  چین, ،  کره جنوبی  ، ژاپن  و هندوستان دیده می شود. 1 تا 5 سال بعد از عفونت درختان می میرند.  فایتوپلاسما پاتوژن شناخته  شده ای  است که تولید بیماری می کند . این  پاتوژن می تواند  توسط میکروسکوپ تشخیصی فلورسانس ، میکروسکوپ الکترونی و واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) با استفاده از فایتوپلاسمای ریبوزوم16Sr  شناسایی و تشخیص داده شود.  انتقال این  پاتوژن عمدتا توسط پیوند وحشرات صورت می گیرد . بیماری را می توان به طور موقت توسط حلقه برداری تنه  پس از بیداری جوانه از طریق مسدود کردن نقل و انتقال عامل بیماری زا از ریشه به تاج درخت  ، حذف و سوزاندن شاخه های آلوده ، تزریق تنه ای  اگزیتتراسیکلین و آنتی بیوتیکهای دیگر و همچنین بازسازی تاج پوششی توسط پیوند ارقا م جدید با مقاومت بسیار بالا در برابر بیماری کنترل کرد.(نگاره6-100).
p style=”text-align: justify;”>17-3- “>چروکیدگی میوه درخت عناب یا قشر قهوه ای ، که در آن نوک کوچک،  چروکیده و میوه تلخ می شود. اغلب بین  50 تا 60 ٪ و گاهی اوقات بیش از 90 ٪ کاهش عملکرد   اتفاق می افتد . زنگ و همکاران پاتوژنی به نام آلترناریا تنوئیز (alternata. A) را از روی میوه های آلوده درخت عناب در طول دوره رشد شناسایی کردند .کانگ و همکاران 3 قارچ (Alternaria  alternata ، Phoma destructiva و sp. Fusicoccum)  را که می توانند میوه درخت عناب را به صورت جداگانه و یا ترکیبی آلوده کنند ، شناسایی کردند.  تا به حال ، هیچ روش قابل اطمینان  برای کنترل این بیماری ایجاد نشده است.(نگاره6-101)

17-4- ترک خوردگی میوه : با شروع در مرحله تبدیل  میوه نرسیده به رسیده یکی از مشکلات اصلی در تولید درخت عناب ترک خوردگی میوه می باشد .حساسیت به ترک خوردگی میوه به جهت و درجه شیب زمین  ، رقم میوه ، خصوصیات لایه پوست  و بارش باران در طول  رسیدن میوه بستگی دارد.  میزان شکاف در دامنه جنوبی تپه نسبت به دامنه شمالی، در  دشتها ، زمینهای خیس و شنی ، نوع رقم ، (در ارقام خشک  به نسبت ارقام تازه ) ، اندازه ، شکل ، محتوای قندی و ضخامت لایه  کوتیکول میوه ، میوه آخر فصل به  نسبت آنهایی که در میانه فصل می رسند ، نیز ، بستگی دارد. لی بیان  کرده است که افزایش حساسیت به ترک خوردگی با رسیدگی میوه به علت تجمع  محلول قندی در میوه افزایش می یابد.(نگاره6-102).

17-5- آنتراکنوز : آنتراکنوز در بعضی از نقاط به عنوان یک بیماری جدی گزارش شده است. مو گزارش داده  است که جمع کردن مداوم میوه های آلوده ،استفاده از مالچ در اواخر ماه اردیبهشت  به ضخامت 5 سانتی متر خسارت بیماری را  15 ٪ تا 20 ٪ کاهش داد .  پاشیدن آهک ، گوگرد قبل از بیداری جوانه ها و پاشش 75 ٪  کلروتانونیل یا 50 ٪  کاربندازیوم رقیق شده با آب هر 10تا 15 روز فصل  باران در کنترل بیماری مؤثر است (نگاره6-103).

« 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33»