اهمیت و پیشینه تاریخی و مناطق گسترش عناب در ایران
2-4- استانهای خراسان :
خراسان بزرگ با مساحتی در حدود 303513 کیلومترمربع بین 24 دقیقه و 30 درجه تا 17 دقیقه و 3 درجه عرض شمالی و 17 دقیقه و 55 درجه تا 15 دقیقه و 61 درجه طول شرقی قرار گرفته است. بیشترين سطح زير كشت عناب ايران در خراسان جنوبي (شهرستانهاي بيرجند ، سربیشه ، درمیان، نهبندان و قاین) مي باشد. اكثر باغات عناب در حومه شهر بيرجند قرار دارد كه از طرف شرق به مرز افغانستان نيز مي رسد . نمونه هايي از باغات يكدست و وسيع عناب را به ترتیب سطح زیر كشت در روستاهاي نوكند ،سيوجان ،گيوك، براكوه و بجد بيرجند ،آسفيچ،كنگان، دستجرد و رسك خوشاب سربيشه[1] ، گزيك و نوغاب درميان ، روستاهاي منگنه اي و خسروی نهبندان ، تجنود و شاهرخت و استند قاین مي بينيم . در ساير نقاط استان خراسان بزرگ از جمله مشهد ، بجنورد ، سبزوار (روستاي عنبرستان از توابع بخش خوشاب) (غوث،1387)، بردسکن، کوه بالای تایباد و خواف نيز باغات عناب موجود است .در برخي از روستاهاي بيرجند مانند روستای کشوک پایین ، خونیک و برزادران از توابع ناحیه هردنگ بخش خوسف بیرجند درختان مسن و قديمي عناب با عمر بيش از 800 سال مشاهده می شود . (نگاره های 1- 4 و 1-5) و (جدول 1- 1).
2-5- استان فارس :
فارس با مساحتی در حدود 124218 کیلومترمربع بین 2 دقیقه و27 درجه تا 42 دقیقه و 31 درجه عرض شمالی و 42 دقیقه و 50 درجه تا 36 دقیقه و 55 درجه طول شرقی قرار گرفته است. عمده ترين سطح كشت عناب در استان فارس در منطقه دوسيران در نزديكي دشت ارژن و كازرون با آب و هواي نيمه خشك ، معتدل و كوهستاني قرار دارد . اراضي این منطقه دارای دامنه هاي مرتفع و شيب تند و خاك كم عمق و سنگلاخي بوده و علاوه بر عناب دارای باغهاي ميوه شامل: انار، انجير و گردو مي باشد.
2- 6- استان قزوين :
قزوين با مساحتی در حدود 15821 کیلومترمربع بین 45 دقیقه و 36 درجه تا 37 دقیقه و 35 درجه عرض شمالی و 40 دقیقه و 48 درجه تا 50 دقیقه و 50 درجه طول شرقی قرار گرفته است .عمده ترين محل پراكنش عناب در استان قزوین، ايستگاه تحقیقات گیاهان دارویی الموت می باشد . پايه هاي عناب دور تا دور ايستگاه كشيده شده است كه برخي از پاجوشها از استان قم تهيه شده است.