ارزش و احترام آخوند از دیدگاه حکومت

4- امير علم خان حشمت الملك در سال 1300 قمری در نامه اي اين گونه  مي نويسد: حرازان ناحیه هردنگ و سرچاه عماری را مقرر می شود چون رعایت جناب علماء علام کثر ا…  امثالهم سیّما جناب مستطاب فضائل و کمالات اکتساب علام فهام آخوند ملا محمد حسن که به محسنات صوری و معنوی آراسته می باشند همیشه منظر نظر است ، لهذا در خصوص مالیه جناب ایشان چه در جمعی هردنگ زراعت شده باشد و چه در غیر آن،حرازان متعرض نشده و حرز هم ننمایند و به دفتر هم نیاورند که سر حرزی هم مطالبه ننمایند و اگر هم به دفتر آمد اهل دفتر موضوع را دانسته باشند و برای مالیه حسابی نیست.

5- محمد ابراهيم خان حشمت الملك علم در نامه اي اين گونه مي نويسد : عمال حال و استقبال ناحيه هردنگ و سرچاه عماري را مرقوم مي‌شود كه از تاريخ صدور ( اين حكم) كه هذه السنته ميمونه ئيلان ئيل خيريه دليل است و ما بعدها نظر به رعايت و جانبداري جناب مستطاب قدس خطاب عمده العلماء الاعلام عزيز محترم مهربان علام ممتحن آخوند ملامحمدحسن هردنگي ذي فضله در باب جناب معظم‌له به قرار تشخيص ضمني كما في السابق : ارباب جمعي ناحيه هردنگ و ارباب جمعي سرچاه عماري ،به تخفيف ابدي و احسان مدامي مقرر داشتم [2] كه همه ساله از قرار همين حكم حكومتي به خرج منظور داشته و مطالبه سند مجدد از جناب معظم له ننموده،‌ موقوف دارند. المقرر عاليجنابان ارجمندان اهالي دفترخانه مباركه، شرح مسطوره را ثبت و ضبط ، از قرار تشخيص فوق به خرج محاسبه عمّال محلّ مسطوره منظور داشته و مطالبه سند مجدد ننمايند كه مصون از تغيير و تبديل است. زياده مرقوم نشد .البته از قرار مراتب ،مرقومه معمول داشته،‌ تخلف و انحراف نورزند. في شهر جمادي الاولي 1323 قمري.(یکسال بعد از شروع حکمرانی امير محمد ابراهيم خان شوكت الملك این حکم صادر و تا زمان فوت آخوند در سال 1327 قمری اجراء می گردیده است).

6- امير اسماعيل خان علم در نامه ای  به تاریخ 1318  قمری  اين گونه مي نويسد :

عمال حال و استقیال حال ناحیه هردنگ و سرچاه را مرقوم می شود در باب مالیات جناب مستطاب فضائل مآب عزیز ممتحن آخوند ملا محمد حسن هردنگی که به تخفیف مقرر بوده و همه ساله بر او  صادر می شده، کما فی السابق به تخفیف مقرر است و همه ساله به موجب این حکم به خرج عمال ناحیه هردنگ و سرچاه محسوب خواهد بود . ارجمندان اهالی دفترخانه شرح مرقوم را ثبت و ضبط دفتر نموده و در تغییر و تبدیل این رقیمه حسب مقرری معمول داشته و تخلف نورزند.

7- در سندی که با مُهر امیر محمد ابراهیم علم تایید شده ، از آخوند در زمان رحلتش با عنوان امام المرحوم یاد می شود که متن آن ظاهرا پیشکشهایی است که توسط او،خاله ،دختر خاله و شهربانو  برای جلسه فوت آخوند تدارک و ارسال گردیده است ولی به دلیل از بین رفتن کاغذ و رنگ جوهر متن قابل ترجمه نمی باشد.

نكاتي در باب اسناد بيان شده :

1.با يك حساب معمولي تاريخهاي ابلاغي احكام  به راحتي مي توان  فهميد كه آخوند 28 سال از پرداخت ماليات ساليانه معاف بوده است،در حالي كه وجود يك چنين احكامي را در ساير شخصیتهای مشابه پيدا نمي كنيم.آيا اين بخشش به خاطر وجود صفات روحاني،ويژگيهاي انساني،تسلط علمي و حاكميت شرع ايشان نبوده است؟

2.هر چه به زمان فوت آخوند نزديك تر مي شويم نوع قلم و لفظ حكام قهستان در احترام به ايشان متغير مي گردد،به گونه اي كه تا قبل از سال 1322 قمري ايشان با القاب مستطاب فضائل و کمالات اکتساب،علام فهام و جناب مستطاب فضائل و كمالات اكتساب، علام فهام عزيز مكرم و مهربان  و ‌ بعد از سال 1322 قمري تا زمان ارتحالش با القاب جناب مستطاب قدس خطاب عمده العلماء الاعلام عزيز محترم مهربان علام ممتحن و امام المرحوم ياد مي شود.

« 1 2 »